Kinderen

Wat is co-ouderschap?

Co-ouderschap is niet in de wet geregeld. Het uitgangspunt bij co-ouderschap is dat de kinderen ongeveer evenveel bij elk van de beide ouders verblijven. De dagelijkse opvang en verzorging wordt verdeeld tussen de twee ex-partners. Uit onderzoek is gebleken dat in minder dan 5% van de gevallen er na een echtscheiding sprake is van co-ouderschap.

Wat is een ouderschapsplan en wanneer moet je een ouderschapsplan opstellen?

Het ouderschapsplan is een overeenkomst waarin ouders die gaan scheiden afspraken vastleggen over hun minderjarige kinderen. Het doel van het ouderschapsplan is dat ouders in een vroeg stadium nadenken over de consequenties van de scheiding voor hun kinderen.

In een ouderschapsplan dienen, in ieder geval, de volgende onderwerpen aan bod te komen:

verdeling van de zorg- en opvoedingstaken;
de wijze waarop u elkaar zal informeren over belangrijke zaken aangaande de kinderen;
de kosten van verzorging en opvoeding van de kinderen; en
de wijze waarop ouders hun kinderen op een bij hun leeftijd passende wijze hebben betrokken bij het opstellen van het ouderschapsplan.
Ouders die gezamenlijk het gezag hebben over hun minderjarige kinderen zijn verplicht om in het geval van een echtscheiding een ouderschapsplan aan de rechter te overleggen. Indien ouders geen ouderschapsplan overleggen, kan de rechter de echtscheidingsprocedure aanhouden. Een ouderschapsplan is verplicht voor gehuwden en geregistreerde partners, maar ook voor samenwoners.

Mag mijn kind zelf beslissen bij wie hij/zij wil wonen?

Het is een misverstand dat kinderen vanaf 12 jaar zelf mogen beslissen bij welke ouder ze na de (echt)scheiding gaan wonen. Een kind kan pas zelfstandig kiezen als het 18 jaar is geworden. Wel wordt een kind van 12 jaar of ouder door de rechtbank uitgenodigd om zijn/haar mening kenbaar te maken. Bij alimentatiezaken is dit vanaf 16 jaar. De rechtbank neemt de wens van het kind mee in de door haar te maken belangenafweging, maar de wens is dus niet van doorslaggevend belang. Het is de rechter die beslist.

Moet mijn kind naar de rechtbank?

De mening van een kind is niet doorslaggevend. De ouders zijn niet bij het gesprek aanwezig en het gesprek vindt meestal plaats op de dag van de rechtszitting of kort daarvoor. Het duurt ca. 10 minuten en tijdens het gesprek draagt de rechter geen toga. De rechter en het kind praten meestal met elkaar in een apart overlegkamertje en dus niet in een zittingszaal.

De rechtbank nodigt kinderen van 12 t/m 18 jaar per brief uit voor een kindgesprek op het gerechtsgebouw. Het gesprek wordt ook wel een kindverhoor genoemd. Het kind is niet verplicht te verschijnen en kan de rechtbank dan laten weten geen behoefte te hebben aan een gesprek. Meestal kiest een kind daarvoor op het moment dat ouders in mediation samen tot afspraken zijn gekomen. In zaken over alimentatie worden kinderen vanaf 16 jaar opgeroepen.

Wat is een loyaliteitsconflict en hoe voorkom je het?

Kinderen kunnen bij een (echt)scheiding te maken krijgen met een “loyaliteitsconflict”. Als kinderen het gevoel hebben dat ze tussen hun ouders moeten kiezen of een voorkeur voor een van de ouders moeten uitspreken, dan ontstaat er een innerlijk conflict voor het kind. Als het namelijk voor de ene ouder kiest, betekent dat voor het kind automatisch dat het de andere ouder afwijst. Een kind kan dan het (schuld)gevoel krijgen deze ouder in de steek te laten. Dit maakt het kind angstig en/of verdrietig.

U kunt voorkomen dat uw kind schade oploopt van de (echt)scheiding door uw kind te vertellen en te laten voelen dat het van beide ouders mag houden en het bij beide ouders leuk mag hebben. Ook is het belangrijk een keuze niet bij uw kind te leggen. Het beste is als de ouders samen afspraken maken, die zij vervolgens met de kinderen bespreken.

Wat is het paraplugesprek?

In het paraplugesprek vertellen ouders hun kinderen samen dat zij zullen gaan scheiden. Zij bespreken met de kinderen hoe zij in de toekomst met elkaar om zullen gaan. Ook wordt besproken dat de kinderen goed contact met beide ouders zullen behouden. De kinderen moeten de kans krijgen vragen te stellen. Het is daarom belangrijk dat u het gesprek samen voorbereidt en met elkaar afstemt wat er wel en niet besproken/verteld wordt.

Het paraplugesprek is voor kinderen van groot belang. Het kan onzekerheid en onduidelijkheid wegnemen.

Alimentatie voor kinderen van 21 jaar en ouder: hoe zit het nou precies?

Ouders zijn wettelijk verplicht om te voorzien in de kosten van de verzorging en opvoeding van hun minderjarige kinderen. Ook nadat kinderen 18 jaar oud zijn geworden, zijn ouders verplicht om bij te dragen in hun kosten van studie en levensonderhoud. Vanaf dat moment krijgt het kind jegens zijn ouder(s) een eigen recht op uitbetaling van de alimentatie.

Die verplichting om bij te dragen in de studiekosten is er, los van de vraag of een kind zelf geld kan verdienen door te werken. Een kind die zelf geld kan verdienen door te werken, maar die er voor kiest om een studie te volgen, dient daartoe financieel in staat te worden gesteld door zijn ouders. Uiteraard op voorwaarde dat de ouders daartoe ook financieel in staat zijn. Deze verplichting tot het betalen van een studiebijdrage bestaat voor kinderen van 18 tot 21 jaar oud, zogenoemde jong-meerderjarigen.

Dit verandert wanneer een kind 21 jaar oud wordt. Vanaf dat moment kan een kind op grond van de wet tegenover zijn ouders alleen nog aanspraak maken op een bijdrage in het geval hij “behoeftig” is, met andere woorden wanneer hij niet in staat is om zelf geld te verdienen.

Het enkele feit dat een kind nadat hij/zij 21 jaar oud is geworden studeert, maakt het kind niet behoeftig. Ouders zijn nadat kinderen 21 jaar oud zijn geworden dus niet langer verplicht om hen financieel in staat te stellen om te kunnen studeren (vgl. HR 9 september 1983, NJ 1984/535).

Onder omstandigheden kan een student van 21 jaar en ouder op grond van een zogenoemde natuurlijke verbintenis jegens zijn ouders toch nog aanspraak maken op een bijdrage in zijn studiekosten.

Daarnaast is het mogelijk dat er voor ouders een contractuele verplichting bestaat om, ook nadat hun kind 21 jaar oud is geworden, nog bij te dragen in de kosten van levensonderhoud en studie. Een voorbeeld hiervan is een afspraak die ouders hebben gemaakt in een echtscheidingsconvenant.